Regulamin Komitetu Historii Nauki i Techniki

Polskiej Akademii Nauk

Uchwalony na zebraniu plenarnym Komitetu

w dniu 14.01.2021 roku [Uchwała nr 1/2021]

• § 1

Niniejszy regulamin Komitetu Historii Nauki i Techniki. Polskiej Akademii Nauk, zwanego w dalszej części regulaminu "Komitetem", uchwalony został na posiedzeniu plenarnym Komitetu w dniu 14.01.2021 roku [uchwała nr 1 /2021] i zatwierdzony przez Prof. S. Filipowicza Wiceprezesa Polskiej Akademii Nauk w dniu  25.03.2021 r. Komitet działa przy Wydziale I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN.

• § 2

Komitet swym zakresem działania obejmuje historię wszystkich dziedzin nauk: humanistycznych, społecznych, przyrodniczych, ścisłych i technicznych. Kultywuje tradycje rodzimej i światowej myśli naukowej i technicznej, przyczyniając się do poznania genezy i dróg rozwoju osiągniętego dorobku kulturowego oraz lepszego rozumienia współczesności. Komitet jest samorządną reprezentacją dyscypliny historii nauki i techniki służącą integrowaniu uczonych z całego kraju. Komitet pełni funkcje Komitetu Narodowego ds. Współpracy z Międzynarodową Unią Historii i Filozofii Nauki/Oddział Historii Nauki i Techniki (International Union of the History and Philosophy of Science/Division of History of Science and Technology (IUHPS/DHST).

• § 3

Do zadań Komitetu - obok zadań wskazanych w art. 36 ust.1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 roku o Polskiej Akademii Nauk (Dz.U. z 2020 r., poz. 1796) - należy podejmowanie wszelkich działań, służących rozwojowi dyscypliny naukowej reprezentowanej przez Komitet oraz wykorzystanie ich osiągnięć dla dobra kraju, a w szczególności:

1. Analiza i ocena stanu nauki oraz wypowiadanie się w sprawach polityki naukowej państwa, szczególnie kierunków rozwoju i priorytetów badawczych w danych dyscyplinach naukowych, reprezentowanych w Komitecie;
2. Współdziałanie z organami rządowymi, w szczególności z ministrem właściwym w sprawach szkolnictwa wyższego i nauki, ministrem właściwym w sprawach oświaty i wychowania, Radą Główną Szkolnictwa Wyższego, Polską Komisją Akredytacyjną i Radą Doskonałości Naukowej - w sprawach dotyczących ocen stanu, poziomu, priorytetów badawczych i kierunków rozwoju dyscyplin reprezentowanych przez Komitet;
3. Inicjowanie badań, tworzenia i rozwoju placówek naukowych w dyscyplinach reprezentowanych w Komitecie oraz ocena programów badawczych i zakresu działania instytucji naukowych na wniosek nadzorujących te instytucje organów rządowych i władz Polskiej Akademii Nauk;
4. Współdziałanie w upowszechnianiu wyników badań i prac naukowych oraz wprowadzaniu do praktyki społecznej i gospodarczej rezultatów badań w dyscyplinach reprezentowanych w Komitecie, organizowanie w tym celu między innymi dyskusji i konferencji naukowych;
5. Opracowywanie, na zlecenie organów rządowych, władz Polskiej Akademii Nauk lub z własnej inicjatywy, ekspertyz oraz doradztwo naukowe i przedstawianie opinii naukowych w sprawach objętych zakresem działania Komitetu i zagadnień szczególnie ważnych dla społeczno-gospodarczego i kulturalnego rozwoju kraju;
6. Ocena i wypowiadanie się w sprawach poziomu i potrzeb wydawnictw naukowych w zakresie nauk reprezentowanych w Komitecie oraz prowadzenie działalności wydawniczej;
7. Analiza i ocena programów nauczania, wypowiadanie się w sprawach kształcenia kadr naukowych oraz prowadzenie działań aktywizujących udział w życiu naukowym kraju i zapewniających rozwój młodej kadry naukowej w dziedzinach objętych zakresem działania Komitetu;
8. Inicjowanie i prowadzenie współpracy z międzynarodowymi i zagranicznymi organizacjami i ośrodkami naukowymi oraz pełnienie, zgodnie z Uchwałą Prezydium PAN, funkcji komitetu narodowego ds. współpracy z międzynarodowymi organizacjami naukowymi w dyscyplinach reprezentowanych przez Komitet;
9. Powoływanie sekcji krajowych międzynarodowych unii i stowarzyszeń naukowych z zakresu dyscyplin reprezentowanych przez Komitet;
10. Opiniowanie kandydatów na członków korespondentów Polskiej Akademii Nauk z zakresu dyscyplin reprezentowanych przez Komitet;
11. Zgłaszanie i opiniowanie wniosków do nagród naukowych z zakresu dyscyplin reprezentowanych przez Komitet;
12. Współpraca ze specjalistycznymi towarzystwami naukowymi z zakresu dyscyplin reprezentowanych przez Komitet;
13. Inne sprawy zlecone przez władze Polskiej Akademii Nauk lub podejmowane z inicjatywy Komitetu.

• § 4

1. W skład Komitetu wchodzą specjaliści określonych dziedzin nauki, w zakresie reprezentowanej przez Komitet problematyki naukowej wybierani przez środowisko naukowe dyscyplin reprezentowanych w Komitecie, wybrani zgodnie z Regulaminem trybu wyborów członków i organów komitetów naukowych, stanowiącym załącznik do Uchwały Prezydium Polskiej Akademii Nauk nr 50/2019 z dnia 17 września 2019 r., zmienionego Uchwałą Nr 20/2020 Prezydium Polskiej Akademii Nauk z dnia 19 maja 2020 r., którego tekst jednolity stanowi załącznik do Uchwały nr 21/2020 Prezydium Polskiej Akademii Nauk z dnia 19 maja 2020 r. (zwany dalej: „Regulaminem trybu wyborów członków i organów komitetów naukowych”);
2. W skład Komitetu wchodzą ponadto członkowie krajowi Polskiej Akademii Nauk odpowiednich specjalności oraz Akademii Młodych Uczonych, zgłaszający swój udział w pracach Komitetu, lub zapraszani do udziału w pracach Komitetu, przedstawiciele specjalistycznych towarzystw naukowych oraz honorowy przewodniczący Komitetu i Honorowi członkowie Komitetu, powoływani zgodnie z § 5 ust. 3 i 4 niniejszego regulaminu oraz przy uwzględnieniu § 1 ust. 3-5 i 9-10 Regulaminu trybu wyborów członków i organów komitetów naukowych.
3. Komitet może powołać do swojego składu specjalistów z zakresu życia naukowego, gospodarczego i społecznego; posiadają oni status członka Komitetu z pełnymi uprawnieniami.

• § 5

1. Tryb wyboru członków Komitetu i jego organów określa Regulamin trybu wyborów członków i organów komitetów naukowych.

1.  Członków Komitetu powołuje Dziekan Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN.
2.  W Komitecie może zostać powołany tylko jeden honorowy przewodniczący. Honorowy przewodniczący uczestniczy w zebraniach plenarnych Komitetu bez głosu stanowiącego.
3. Na wniosek zebrania plenarnego Komitetu, zaakceptowany przez Dziekana Wydziału I PAN, zebranie plenarne Komitetu może, w uznaniu zasług wniesionych w kierowanie pracami i dorobek Komitetu, powołać honorowego przewodniczącego Komitetu.
4. Honorowym przewodniczącym Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN może zostać osoba posiadająca szczególne zasługi dla rozwoju dyscypliny historii nauki i techniki i zasłużona dla Komitetu jako Przewodniczący przez co najmniej dwie kadencje.  
5. Godność honorowego przewodniczącego Komitetu przysługuje dożywotnio.
6. Uchwała zebrania plenarnego, dotycząca wyłonienia kandydata na honorowego przewodniczącego, podejmowana jest zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy członków Komitetu.
7. Honorowi członkowie Komitetu oraz honorowi przewodniczący Komitetu, wybrani na dotychczasowych zasadach, zachowują swój statut.

• § 6

1. Organami Komitetu są:

• Przewodniczący Komitetu,
• Prezydium Komitetu.

1. Posiedzenia Prezydium Komitetu oraz zebrań plenarnych odbywają się w Warszawie, w innych miejscowościach w Polsce (na zaproszenie uczelni/wydziałów lub instytutów PAN) lub zdalnie, poprzez wykorzystanie form (narzędzi i technik) elektronicznych (m.in. poczty e-mail, video konferencji, itp.).

• § 7
  1. Przewodniczący Komitetu zwołuje zebrania Prezydium Komitetu (nie rzadziej niż cztery razy w

roku) i zebrania plenarne (nie rzadziej niż dwa razy w roku) i przewodniczy tym zebraniom; ponadto kieruje bieżącą pracą Komitetu oraz reprezentuje Komitet na zewnątrz. W razie       nieobecności przewodniczącego, zastępuje go wskazany przez niego albo, w razie niemożności wskazania, przez Dziekana Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN, zastępca przewodniczącego Komitetu.

2. Prezydium Komitetu może realizować swoją pracę także poprzez wykorzystanie form (narzędzi i technik) elektronicznych (m.in. poczty e-mail, video konferencji, itp.).
3. Przewodniczący Komitetu zwołuje zebrania plenarne Komitetu (i zebrania Prezydium Komitetu) poprzez powiadomienie członków Komitetu (Prezydium Komitetu) i zainteresowanych osób spoza Komitetu w formie elektronicznej lub papierowej, przesyłając zaproszenie wraz z programem i materiałami na co najmniej 2 tygodnie przed posiedzeniem.
4. Posiedzenia Prezydium Komitetu mogą być zwoływane ad hoc, poprzez powiadomienie wszystkich jego członków w formie elektronicznej.

• § 8

1. W skład Prezydium Komitetu wchodzą:

  1) przewodniczący,

  2) jego zastępca lub zastępcy (nie więcej niż dwóch),

  3) członkowie wybrani przez zebranie plenarne Komitetu, nie więcej niż 3 osoby;

2. Prezydium Komitetu może wybrać jednego ze swoich członków sekretarzem Komitetu.
3. W skład Prezydium Komitetu mogą być wybrane i powoływane, zgodnie z ust. 4, 5 i 6, tylko osoby będące członkami Komitetu na daną kadencję.
4. Przewodniczącego Komitetu, wybranego na pierwszym zebraniu plenarnym Komitetu w nowej kadencji, powołuje Prezydium Polskiej Akademii Nauk, po przedstawieniu wniosku przez Dziekana Wydziału.
5. Zastępców przewodniczącego, sekretarza i członków Prezydium Komitetu - wybranych na zebraniu plenarnym Komitetu - powołuje Dziekan Wydziału I.
6. W posiedzeniach Prezydium Komitetu mogą uczestniczyć, bez głosu stanowiącego, honorowy przewodniczący lub członkowie honorowi Komitetu albo przewodniczący komisji, sekcji lub zespołów zadaniowych Komitetu (o ile Komitet utworzył takie jednostki) i redaktorzy naczelni wydawnictw Komitetu oraz przedstawiciele specjalistycznych towarzystw naukowych. Uchwałę w tej sprawie podejmuje i dokonuje wyborów zebranie plenarne Komitetu.

• § 9

1. Do zadań Prezydium Komitetu należy kierowanie pracami Komitetu, przygotowywanie projektów uchwał, podejmowanie uchwał we wszystkich istotnych merytorycznie i porządkowo sprawach dotyczących funkcjonowania Komitetu i realizacji jego zadań, przygotowanie  planów pracy i sprawozdań z działalności Komitetu, wykonywanie uchwał zebrania plenarnego oraz podejmowanie decyzji w sprawach przekazanych przez zebranie plenarne Komitetu, przez Wydział lub przez Prezydium Polskiej Akademii Nauk, o ile decyzje te nie wymagają zgody zebrania plenarnego Komitetu.
2. Do ważności uchwał Prezydium Komitetu wymagana jest zwykła większość głosów przy obecności co najmniej połowy liczby jego członków. W razie równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego zebrania.

• § 10

1. Zebrania plenarne Komitetu odbywają się w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż dwa razy w roku.
2.  Dla ważności uchwał zebrania plenarnego Komitetu wymagana jest zwykła większość głosów, przy obecności co najmniej połowy ogólnej liczby członków danego organu. W razie równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego.

• § 11

1. Dla wykonania ustawowych zadań Komitetu oraz wymienionych w § 3, zebranie plenarne Komitetu może tworzyć, w drodze uchwały zgodnie z 5 pkt. 6-9 Regulaminu trybu wyborów członków i organów komitetów naukowych, wewnętrzne jednostki organizacyjne: komisje, sekcje lub zespoły zadaniowe. Dziekan Wydziału I może zgłosić uwagi lub zastrzeżenia do uchwały w sprawie utworzenia komisji, sekcji czy zespołu zadaniowego (tzw. wewnętrznych jednostek organizacyjnych).
2. Członkowie komisji, sekcji lub zespołów zadaniowych są wybierani w drodze uchwały przez zebranie plenarne Komitetu. Przewodniczącego, jego zastępców lub zastępcę oraz sekretarza - o ile ich powołanie jest uzasadnione - komisji, sekcji lub zespołu zadaniowego, powołuje Dziekan Wydziału I.
3. W skład komisji lub sekcji Komitetu mogą wchodzić również osoby niebędące członkami Komitetu.
4. Jako komisje lub sekcje Komitetu mogą działać sekcje krajowe międzynarodowych unii i stowarzyszeń naukowych z zakresu dyscyplin reprezentowanych przez Komitet. Ich powołanie odbywa się na zasadach określonych w ustawie o Polskiej Akademii Nauk oraz w Statucie Polskiej Akademii Nauk.